काठमाडौँ – हिमालको फेदमा अवस्थित सोलुखुम्बुबाट अमेरिकी भूमि सम्मको यात्रा सजिलो छैन। जहाँ हिउँसँग संघर्ष गर्दै जीवन बाँचिन्छ, त्यहीँबाट पत्रकारिता सुरु गरेका सुवास दर्नाल अहिले विश्व पत्रकारिताको साझा मञ्चमा नेपालको मात्र नभई सिंगो हिमाली आवाजको प्रतिनिधित्व गर्दै उभिएका छन्।

नेपाल पत्रकार महासंघ सोलुखुम्बुका अध्यक्ष तथा राष्ट्रिय समाचार समिति (रासस) का अनुभवी पत्रकार सुवास दर्नालले अमेरिकाको अन्तर्राष्ट्रिय पत्रकार नेतृत्वकर्ता कार्यक्रममा सहभागिता जनाएका छन्। अमेरिकी विदेश मन्त्रालयको आयोजनामा सञ्चालित यो कार्यक्रम विश्वका ख्यातिप्राप्त पत्रकारहरूलाई समेट्ने प्रतिष्ठित मञ्च हो। सन् २०२५ को संस्करणमा दर्नाल विश्वका २३ देशका वरिष्ठ पत्रकारहरूसँग काँध मिलाउँदै सहभागी भएका हुन्।

दर्नालले सोलुखुम्बुजस्ता दुर्गम हिमाली भूगोलमा रहेर विगत १५ वर्षभन्दा बढी समयदेखि राजनीति, पर्यटन, जलवायु परिवर्तन र स्थानीय सरोकारका विषयमा क्रियाशील रहँदै आएका छन्। अब, उनले अन्तर्राष्ट्रिय अभ्यास, प्रेस स्वतन्त्रता, खोज पत्रकारिता, सूचना सुरक्षा, नेतृत्व विकासजस्ता महत्वपूर्ण विषयमा अमेरिकी अनुभव प्राप्त गर्दै छन्।

वासिङ्टन डिसी, न्युयोर्क, शिकागो र स्यान फ्रान्सिस्कोजस्ता प्रमुख अमेरिकी सहरहरूमा हुने कार्यक्रमले सहभागी पत्रकारलाई विश्वविद्यालय, सञ्चार संस्था, थिङ्क ट्याङ्क र सरकारी निकायहरूसँग अन्तरक्रिया गर्ने अवसर दिएको छ। कार्यक्रमको उद्देश्य पत्रकारहरूको दृष्टिकोण फराकिलो बनाउनु, नेतृत्व क्षमता अभिवृद्धि गर्नु र प्रेस स्वतन्त्रताको अभ्यासलाई बलियो बनाउनु हो।

सोलुखुम्बुका आवाज : अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा

सगरमाथा रहेको सोलुखुम्बु विश्वमै चिनिएको भए पनि सञ्चार पहुँच, सूचना पारदर्शिता र पत्रकार सुरक्षा अझै चुनौतीपूर्ण छन्। दर्नालजस्ता पत्रकारहरूले ती क्षेत्रका आवाजलाई राजधानीसम्म मात्र होइन, अब विश्वमञ्चसम्म पुर्याउने जिम्मेवारी उठाएका छन्।

“यो सहभागिता मेरो व्यक्तिगत यात्रा मात्र होइन, सोलुखुम्बु, सिमान्तकृत समुदाय र हिमाली पत्रकारिताको साझा पहिचान हो,” वासिङ्टनबाट सञ्चार गर्दै दर्नालले भने, “यहाँका अभ्यासहरू सिकेर म फर्किएपछि नेपालका पत्रकार साथीहरूसँग बाँड्नेछु।”

कार्यक्रमले उनीजस्ता पत्रकारलाई तथ्य जाँच प्रविधि, सम्पादकीय स्वतन्त्रता, डिजिटल उपकरणको प्रयोग, जलवायु पत्रकारिता लगायतका विषयमा प्रत्यक्ष अनुभव बटुल्न सघाउँछ।

पत्रकारितामै नेतृत्व विकास

नेपालजस्तो मुलुकमा पत्रकारिता अझै जोखिम र संघर्षको पाटोबाट अगाडि बढिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा नेतृत्वदायी पत्रकारहरूको आवश्यकता अझ तीव्र हुन्छ। यस कार्यक्रमले दर्नाललाई अनुसन्धान पत्रकार, सम्पादक र नीति विश्लेषकहरूसँग प्रत्यक्ष संवाद गर्ने मौका दिएको छ।

उनीबाट प्राप्त अनुभव नेपाल पत्रकार महासंघ सोलुखुम्बु लगायत अन्य स्थानीय संस्थाहरूको रणनीतिमा नयाँ सोच र दृष्टिकोण ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ।

राष्ट्रिय गौरवको उपस्थिति

दर्नालको सहभागिता केवल व्यक्तिगत सम्मान होइन, सोलुखुम्बुजस्ता दुर्गम क्षेत्रका आवाजलाई अन्तर्राष्ट्रिय एजेन्डा बनाउने बाटो पनि हो। “यो हाम्रो भूगोलको पत्रकारितालाई विश्वसामु चिनाउने ऐतिहासिक अवसर हो,” सोलुखुम्बुका पत्रकार डेनिस मगरले प्रतिक्रिया दिए।

सुवास दर्नालको यो सहभागिता नेपाली पत्रकारिताका लागि प्रेरणा हो। खासगरी ती पत्रकारका लागि जो सीमित स्रोत साधन र जोखिमपूर्ण अवस्थामाझ पनि समाज परिवर्तनको आशा बोकेर कलम चलाइरहेका छन्।